Anayasa Mahkemesi (AYM), araç satışının ardından, zorunlu mali sorumluluk sigortasının 15 gün boyunca devam etmesine ilişkin düzenlemeyi, Anayasa’ya aykırı bularak iptal etti. Yüksek Mahkeme, iptal hükmünün 9 ay sonra yürürlüğe girmesini kararlaştırdı.
Resmi Gazete’nin bugünkü sayısında yayımlanan karara göre, Adana 4. Tüketici Mahkemesi, yargılamasına baktığı bir davada, 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun 94. maddesinin üçüncü ve dördüncü fıkralarında yer alan, “Sigortacı, sigorta sözleşmesini durumun kendisine tebliği tarihinden itibaren 15 gün içinde feshedebilir. Sigorta fesih tarihinden 15 gün sonrasına kadar geçerlidir.” şeklindeki düzenlemenin iptali için AYM’ye başvurdu.
Başvuruda, kişinin aracını sattığı anda araç üzerindeki mülkiyet hakkının sona ermesine karşın söz konusu düzenlemeler uyarınca sigorta sözleşmesinden kaynaklı sorumluluğunun devam ettiği, bu itibarla kusuru olmadığı hallerde de tazminat sorumluluğunun bulunabileceği ifade edildi. Kişilerin işlediği veya ihmal ettiği bir fiilden sorumlu tutulması gerektiğine işaret edilen itiraz başvurusunda, sigorta sözleşmesinin feshedilip edilmeyeceği konusunda da açıklığın bulunmadığı ileri sürüldü.
Başvuruyu görüşen AYM, söz konusu düzenlemelerin Anayasa’ya aykırı olduğunu tespit ederek iptal etti. Mahkeme, iptal hükmünün 9 ay sonra yürürlüğe girmesini kararlaştırdı.
Kararın gerekçesinden
Yüksek Mahkemenin iptal kararında, araç satışının ardından önceki sahibinin araç üzerindeki fiili ve hukuki hakimiyetinin sona erdiği, eski araç sahibinin yeni araç sahibi üzerinde herhangi bir denetim ve gözetim sorumluluğunun da bulunmadığı ifade edildi.
Aracın yeni sahibinin, belirtilen 15 günlük sürede üçüncü kişilere zarar vermesi halinde, bu fiillerden aracın eski sahibinin sorumlu tutulabileceği aktarılan kararda, bunun “oldukça ağır bir müdahale” niteliği taşıdığı kaydedildi.
Kararda, “Satış veya devir işlemi yapılan ve işleteni değişen motorlu araçların tescilinde ya da trafiğe çıkarılmasında yeni işleten tarafından zorunlu mali sorumluluk sigortası yaptırılması şartının aranmasını içeren bir düzenleme yapmaya ilişkin kanun koyucunun önünde anayasal bir engel bulunmadığı görülmüştür.” değerlendirmesine yer verildi.
Kişinin, üzerinde hukuki ve fiili olarak denetim ve kontrol imkanına sahip olmadığı kişilerin fiillerinden sorumlu tutulmasının bir zorunluluk olmadığı vurgulanan kararda, şu ifadeler yer aldı:
“Aracın devri suretiyle araç üzerindeki her türlü kontrol ve denetim yetkisini yitirmiş bulunan sigortalının artık işleten sıfatı da kalmadığı halde sözleşmenin sigorta şirketince feshedilmemesi durumunda sözleşme süresince, sözleşmenin feshedilmesi halinde dahi fesih tarihinden itibaren 15 gün boyunca yeni işletenin üçüncü kişilere vermiş olduğu zararlardan sorumlu tutulabilmesine imkan tanıyan kuralların gerekli olmadığı kanaatine varılmıştır.”
