Çin’in Zhurong gezgini görevinin 15 Mayıs 2021’de Mars’a başarıyla iniş yapmasıyla Çin, bunu başaran üçüncü ülke oldu. Daha da etkileyici olan ise, Çin’in ilk Mars görevinde yörüngeye girmeyi, inişi ve gezintiyi bir arada gerçekleştirmiş olması.
Çin mitolojisindeki ateş tanrısının adını taşıyan Zhurong, Tianwen-1 yörüngesinden ayrılarak daha önceki NASA görevlerinin yakınında, Utopia Planitia adlı geniş bir ovaya inmişti. Çoğu volkanik materyallerle kaplı olan bu bölgede Zhurong, su izleri keşfetti.
Zhurong’un kumullarda bulduğu su izleri
Su, Mars’ta hayatın var olabilme olasılığını artıran en önemli unsurlardan biri olarak kabul ediliyor ve Zhurong Mars gezgininin keşifleri, Mars’ta suyun varlığına ilişkin araştırmalarda önemli bir adım olarak görülüyordu, nitekim öyle de oldu. Mars’ın Utopia Planitia bölgesindeki kumulları incelemek üzere tasarlanan Zhurong Mars gezgini, yapılan keşifler ve araştırmalar sonucunda kızıl gezegenin kumullarında su molekülleri tespit etti.
Zhurong, dört adet küçük kumulun üzerinde yaptığı gözlemler sonucunda, bunların yüzeylerinde çatlaklı tabakalar ve sırtlar olduğunu tespit etti. Bu özellikler, kumulların üzerindeki küçük su ceplerinin erimesi sonucu oluşmuş. Araştırmacılara göre bu su cepleri, Mars’ın kutup bölgelerinden gelen su buharının yoğunlaşmasıyla meydana gelmiş.
Su buharının kutuplardan düşük enlemlere taşınması, Mars’ın eksen eğiminin değişmesiyle ilgili. Mars’ın eğimi zaman içinde dalgalanmalar gösteriyor ve bu da kutup buzullarının erimesine veya büyümesine neden oluyor. Araştırmacılar, Zhurong’un incelediği kumulların üzerindeki su izlerinin, yaklaşık 400 bin ila 1.4 milyon yıl önce meydana gelen bir eksen eğimi değişikliği sırasında oluştuğunu tahmin ediyorlar.
Zhurong’un bulguları, Mars’ta suyun sadece eski zamanlarda değil, daha yakın bir tarihte de var olduğunu gösteriyor. Ayrıca, suyun sadece katı veya gaz halinde değil, sıvı halde de bulunabileceğini kanıtlıyor.
